به‌عنوان نمونه، گزينه فريز در مقابل فريز (توقف غني‌سازي ايران در مقابل توقف اجراي قطعنامه‌هاي شوراي امنيت) كه در مذاكرات سال گذشته ژنو از سوي سولانا و نمايندگان هر شش كشور مطرح شده بود، در "ژنو3" اساساً‌ مطرح نشد كه اين نشان مي‌دهد آن‌چنانكه در طرح‌هاي در حال بررسي در كاخ سفيد نيز وجود دارد، غرب در حال تمرين كردن براي كنار آمدن با غني‌سازي در ايران است.

همچنين در شرايطي كه طرف‌هاي مقابل اميد زيادي به تأثير تحريم‌ها بسته و اميدوار بودند نمايندگان ايران از موضع ضعف و درخواست براي توقف اين محدوديت‌ها در مذاكرات حاضر شوند، رو كردن دو برگ مؤثر "خودكفايي در توليد بنزين" و "خودكفايي در توليد كيك زرد" يك بار ديگر اشتباه محاسباتي غرب را آشكار كرد.

نكته قابل توجه در مذاكرات ژنو3، طراحي و تقسيم كار اشتون و نمايندگان شش كشور بود كه البته بر اساس سناريوي از پيش نوشته شده رابرت كوپر بود. بنا بر اين گزارش، در ابتداي جلسه خانم اشتون رئيس هماهنگ كننده سياست خارجي اتحاديه اروپا با يادآوري اينكه نمايندگان ايران، مهمان اروپا هستند، از آن‌ها خواست جلسه را شروع كنند. اين در حالي بود كه دورهاي قبلي مذاكره، سولانا و نمايندگان شش كشور آغازكننده بودند و همين به طرف ايراني فرصت ارزيابي طرف مقابل را مي‌داد.

با اين حال، دكتر جليلي با هوشمندي اين حربه را به طرف مقابل برگرداند و از اين فرصت براي گراميداشت استاد شهيد دكتر شهرياري استفاده كرد. وي عملاً جلسه را به محاكمه غرب در حمايت و سازماندهي تروريست‌ها با استناد به اظهارات "جان ساورز" رئيس سازمان جاسوسي انگليس (MI6) تبديل كرد، از قطعنامه‌هاي شوراي امنيت به‌عنوان "ليست ترور" ياد كرد و گفت اين روش‌ها همان شيوه‌هاي قرون وسطايي براي انحصاري كردن توليد علم است. در اين بخش از جلسه، اشتون كه تا پيش از اين، از هرگونه موضع‌گيري در محكوميت اين ترورها خودداري كرده بود، ناچار شد  اين مسئله را محكوم كند و از سرپرست تيم ايراني بخواهد به سخنان خود ادامه دهد.

دبير شوراي عالي امنيت ملي ايران در ادامه فهرستي از مواردي را كه غرب در آن‌ها متهم است از جمله موضوع خلع سلاح، عدم اشاعه، استقرار سلاح‌هاي امريكا در اروپا به‌عنوان نقض صريح NPT و سرپيچي امريكا از قطعنامه‌هاي خلع سلاح‌هاي شيميايي را مطرح كرد كه كاملاً‌ فضاي جلسه را به پرسش‌گري از موضع فعال ايران در مورد رفتارهاي دوگانه و خلاف مقررات و قوانين غرب تبديل كرد.

سپس اشتون پرسيد چه بحث‌هايي را قابل مذاكره مي‌دانيد كه جليلي تأكيد كرد كه اگر دموكراسي را به‌عنوان يك مبنا در منطقه بپذيريم، به‌عنوان يك زمينه همكاري قابل بحث است. وي در واقع، با اين پيشنهاد سرمايه‌گذاري‌هاي ناكام غربي‌ها در عراق و افغانستان را به آن‌ها يادآوري كرد. او ادامه داد كه در موضوع هسته‌اي هم كه علاقه زيادي به گفت‌وگو در مورد آن داريد، در مورد خلع سلاح و عدم اشاعه حاضر به مذاكره هستيم. در حوزه اقتصادي هم ظرفيت‌هاي متنوع بالذات و يا منطقه‌اي ايران مانند موضوع انرژي قابل گفت‌وگو است.

در ادامه نشست، نمايندگان شش كشور با تقسيم كار قبلي اشتون و كوپر، مباحثي را مطرح كردند، به‌طوري كه حتي وقتي نوبت به "جفري آدامز" نماينده انگليس رسيد، اشتون مشخصاً‌ به او گفت "جفري شما در مورد مسائل منطقه‌اي صحبت كن" كه وي در زمينه همكاري در افغانستان و مبارزه با مواد مخدر و دزدي دريايي نكاتي مطرح كرد.

سپس نماينده آلمان كه جزء چهار نماينده‌اي بود كه جديداً‌به تيم شش كشور پيوسته بود و از اين جهت تسلط كافي بر موضوع نداشت، نوشته‌اي حاوي اتهامات هسته‌اي عليه ايران را از رو خواند كه در جلسه عصر وقتي كه دكتر جليلي با استناد و ارائه شواهدي از گزارش‌ها و نامه‌هاي آژانس نشان داد كه اين ادعاها بي‌پايه است، وي به‌دليل اشراف نداشتن و دراختيار نداشتن شواهدي براي تأكيد بر ادعاهايش، عملاً آروز مي‌كرد كه كاش اين ناشي‌گري را نمي‌كرد.

در اين جلسه، نماينده فرانسه اظهارات دور از نزاكت ديپلماتيكي بيان كرد اما نماينده امريكا مشابه اظهارنظرهاي رسمي كاخ سفيد نكاتي مطرح كرد و نكته جديدي نگفت. نماينده روسيه هم مشابه دورهاي قبلي مذاكره، اجراي پروتكل الحاقي و كد اصلاحي 3.1 را پيشنهاد كرد اما نماينده چين علي‌رغم فشارهاي غرب به‌ويژه در چند ماه اخير و سفر مقامات امريكايي به پكن، موضع مثبتي به نفع ايران گرفت.

دكتر جليلي در دور بعدي سخنان خود، فهرستي از اشتباه‌هاي محاسباتي غرب را بيان كرد و گفت كه "شما در مواجهه با كشور ما و حتي ديگر كشورها اشتباه‌هاي رويكردي فاحشي داريد كه خودتان هم بعد از مدتي به اين نتيجه مي‌رسيد، همانطور كه چند سال قبل تأكيد كرديد كه بايد "تغيير" ايجاد كنيم كه اين تغيير ما به‌ازاي همان اشتباه‌هاي محاسباتي است. در افغانستان به شرايطي رسيده‌ايد كه ما 10 سال قبل مي‌گفتيم. يا تصور مي‌كرديد كه با صدور قطعنامه 1929 مي‌توانيد به كشور ما اعمال فشار كنيد و در يك مسير دو طرفه ما را متقاعد به عقب‌نشيني كنيد، در حالي كه اكنون بزرگ‌ترين جراحي اقتصادي كشور در حال اجرا است و اگر ثبات داخلي وجود نداشت و اين فشارها مؤثر واقع شده بود، چنين طرح بزرگي به هيچ وجه قابل اجرا نبود. همچنين در اعمال محدوديت براي تأمين سوخت ما، اشتباه شما موجب ايجاد فرصت براي ما و خودكفايي شد. يكي از دلايل اصلي اين اشتباه‌هاي محاسباتي اطلاعات نادرستي است كه نمونه آن در همين جلسه مطرح شد (اشاره به اظهارات نماينده آلمان)

پس از سخنان دبير شوراي عالي امنيت ملي ايران كه بار ديگر فضاي جلسه را به محاكمه مستند و تحقير طرف‌هاي غربي به‌دليل اشتباه‌هاي آنان تبديل كرد، تقريباً تمام نمايندگان كشورهاي مذاكره كننده گفتند كه برخي از اين موارد صحيح است و غرب در محاسبه آن‌ها دقيق نبوده است.

در جلسه بعدازظهر نيز دكتر جليلي به مدت يك ساعت و 40 دقيقه با استناد به گزارش‌ها و نامه‌هاي آژانس نشان داد كه ادعاهاي نماينده آلمان كاملاً بي‌پايه بوده و موارد ديگري از اشتباه‌هاي محاسباتي غرب را بيان كرد. تغيير چهار نماينده از شش كشور به‌علاوه اشتون در مقايسه با مذاكرات 15 ماه قبل ژنو، موجب شده بود كه اين نمايندگان تسلط كافي بر موضوع نداشته باشند و در برخي موارد مانند نماينده آلمان مسائلي را مطرح كنند كه در مقابل آن‌ها اسناد كافي به نفع كشورمان وجود داشت و همين گاف‌هاي غير حرفه‌اي نيز در كنار منطق روشن هيئت ايراني، كفه مذاكراتي را به نفع تيم ايراني سنگين مي‌كرد.

رجانيوز