به گزارش خبرنگار پيام گلستان به نقل از خبرگزاری مهر، روند روبه رشد شهرنشینی و زندگی شهرنشینی موجب فراموشی برخی آیین های نوروزی از جمله نوروز خوانی در مناطق مختلف گلستان شده است.
این روند درحالیست که بسیاری از نسل حوان و امروزی با نوای نوروز خوانان که پیام آوران بهار هستند غریبه بوده و تنها در برخی مواقع از قاب تلویزیون آن را نظاره می کنند.
نوروز خوانی که امروز کمتر در مناطق گلستان شنیده می شود قدمتی دیرینه دارد و نوروز خوانان 15 روز قبل از فرا رسیدن عید نوروز به روستاها میآیند و با خواندن اشعاری درباره نوروز و بهار و معمولا در مدح امامان، طلیعه سال نو را به آنان مژده میدهند.
نوروز خوانان چند نفر هستند که یک نفر اشعار را میخواند، یک نفر ساز میزند و نفر دیگر که به آن کولهکش (بارکش) میگویند به در خانههای مردم میرود.
رسم چنین است که چند روز پیش از فرا رسیدن نوروز سه یا چهار نفر خواننده و نوازنده به در خانهها میروند و اشعاری با مضمون فرا رسیدن بهار و استقبال از نوروز و دعای خیر برای ساکنان خانه همراه با نواهایی ساده و بیپیرایه میخوانند.
ترانههای نوروزخوانی اغلب به گونه ترجیع بند است و خواننده اصلی متناسب با شأن صاحبخانه ابیاتی بدیهه میسراید و چون به ترجیع میرسد، دستهجمعی میخوانند.
گاه نیز تمام ترانه به طور گروهی خوانده میشود و شعر یکی از این ترانهها چنین است: گل در گلستان آمد بلبل به بستان آمد، ای امت محمد نوروز سلطان آمد
نوروزخوانی در مناطق مختلف با نامهای نوروز نو سال، امامخوانی، بهارخوانی، نوروزنامه و... معروف است و پیشینه و ریشه این آیین به دوران پیش از اسلام میرسد.
از آیینهای موسیقایی غیرمذهبی کهن دیگر همچون آرش تیرانداز، تیرما سیزده و ستایش چراغ در شامگاهان که توسط افراد هر خانواده اجرا میشد به دلیل غیرحرفهای بودن و نبود جنبهها و انگیزههای مالی، به فراموشی سپرده شد.
سرودهای نوروزی که با آهنگ مخصوص در گیلان، مازندران و گرگان در پیشباز سال نو و نوروز میخوانند، ظاهرا سابقه بسیار قدیمی دارد.
این آیین باستانی پیش و بیش از آن که رسمی برای سرگرمی باشد، آیینی برای پاسداشت فرهنگ ایرانی است، همچنانکه نوروز میراثی جاودانه است و پاسداشتش، روح را جلا میدهد، موسیقی نوروز نیز باعث شادی مردم میشود.
یک کارشناس مسائل اجتماعی و فرهنگی در گلستان گفت: نباید بگذاریم سنتهای باستانی و پسندیده ما به راحتی به فراموشی سپرده شوند و گرد گهنگی بروی شان بنشیند.
مهدی جعفری در گفتگو با خبرنگار مهر در گرگان افزود: نوروزخوانی یکی از سنتهای پسندیده و نیکوی ایرانیان خطه شمال کشور است که گروههای نوروز خوان چندین روز قبل تحویل سال جدید با سرودن شعرهای آهنگین بشارت برای حلول سال نو، این عید باستانی را به مردم تبریک گفته و انعام دریافت میکردند.
وی اظهار داشت: همیشه این آوازهخوانی با استقبال گرم و پرشور مردم همراه بوده و مردم برای سنتهای گذشته خود ارزش زیادی قایل هستند.
وی خاطرنشان کرد: این رسم کهن در سالهای اخیر روبه فراموشی رفته و تنها در برخی محله های قدیمی اجرا می شود و مسئولان باید برای احیای این سنت دیرینه تلاش کنند.
به گزارش خبرنگار مهر با توجه به ثبت جهانی نوروز و برپایی جشن نوروز لازم است تا برای احیای سنت نوروز خوانی در استانهای مختلف از جمله گلستان برنامه ریزی شود.
در عین حال اداره کل میراث فرهنگی گلستان اعلام کرد: در ایام نوروز در مسیرهای پرتردد استان نوروز خوانی برپا می شود.
قربان عباسی معاون میراث فرهنگی گلستان افزود: با توجه به ثبت جهانی نوروز در فهرست آثار جهانی و اهمیت معرفی آیین ها و مراسم ویژه این جشن به جهانیان، اقدام به برپایی جشن جهانی نوروز در استان گلستان هم زمان با سراسر کشور شده است.
وی با اشاره به فرهنگ غنی و تمدن دیرینه ایران زمین، آیین ها و جشن های این سرزمین را مورد استقبال جهانیان عنوان کرد و معرفی این آیین ها را از ضروریات دانست.
وی در ادامه به برنامه های این جشن اشاره کرد و افزود: نوروزخوانی در مسیرهای پرتردد استان، برپایی سفره های هفت
سین در سراسر استان، اجرای موسیقی اقوام مختلف استان، اجرای تورهای استانگردی برای مسافران مقیم در هتل ها و برپایی نمایشگاه های صنایع دستی در سطح استان گلستان از برنامه هایی است که در طول برپایی این جشن در ایام نوروز 90 اجرا خواهد شد.
معاون توسعه و تجهیز منابع اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان گلستان، بیان کرد: دستگاه های اجرایی از جمله اداره کل اوقاف و امور خیریه، سازمان تبلیغات اسلامی استان، سازمان فرهنگی ورزشی شهرداری گرگان، شهرداری های استان، اداره کل تربیت بدنی و... در برپایی جشن جهانی نوروز مشارکت خواهند داشت.
وی خاطرنشان کرد: دبیرخانه جشن جهانی نوروز در اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان گلستان واقع شده و رئیس برگزاری این جشن استاندار گلستان است.
جانشین دبیر ستاد دائمی تسهیلات و نظارت بر سفرهای استان گلستان یادآور شد: این جشن در طول ایام نوروز در سراسر استان گلستان برپاست.